Avrupa genelinde politika yapıcılar, sosyal medya kullanımına yaş sınırlaması getirilmesi ve okullarda cep telefonu yasağı uygulanması konularını tartışırken, uzmanlar ebeveynlerin de kendi çocuklarına sağlıklı dijital alışkanlıklar kazandırmada önemli bir rol oynadığını vurguluyor.
Birçok ebeveyn, sosyal medyanın olumsuz etkileri ve aşırı ekran süresinin çocukların ruh sağlığı üzerindeki zararları konusunda endişeli. Ancak uzmanlara göre, bu süreyi çocukların iyiliğini destekleyecek şekilde sınırlandırmak çoğu zaman kolay olmuyor.
Dünya Sağlık Örgütü (DSÖ) ve çeşitli araştırma kuruluşları, ekran bağımlılığının çocuklarda yalnızlık, stres, depresyon ve uyku bozukluklarına yol açtığını belirtiyor. Avrupa’daki gençler arasında sorunlu sosyal medya kullanımı giderek artarken, DSÖ’nün son raporu da dijital dünyanın gençler üzerindeki güçlü etkisinin küresel ölçekte yalnızlığı tetiklediğini ortaya koydu.
Almanya Düsseldorf Üniversitesi Hastanesi Çocuk Sağlığı Uzmanı Dr. Janna-Lina Kerth, aşırı ekran kullanımının çocuklarda hem fiziksel hem psikolojik sorunlara yol açtığını belirterek, bunun kısır bir döngüye dönüştüğünü söylüyor:
Kerth “Çocuklar ekran başında fazla vakit geçirdikçe, çevrim içi kalma isteği de artıyor. Bu döngüyü kırmak gerekiyor.”
Avrupa Birliği (AB) Komisyonu Başkanı Ursula von der Leyen, eylül ayında yaptığı açıklamada, çocuklar için sosyal medya kısıtlamalarının AB genelinde uygulanabileceğini belirtti. İsveç ise yalnızca yasaklarla değil, teşviklerle bu soruna yaklaşmayı tercih ediyor. Ülke, 8 ila 16 yaş arası çocuklara spor kulübü veya dil kursu gibi etkinliklerin bir kısmını karşılayan "boş zaman kartı” uygulamasını başlattı.
Uzmanlara göre asıl sorumluluk yine ailelere düşüyor. Dr. Kerth, ebeveynlerin kendi dijital alışkanlıklarını da gözden geçirmesi gerektiğini vurgulayarak “Küçük çocuklar örnek alarak öğrenir. Ebeveynler de sürekli telefonlarına bağlıysa, çocuklardan farklı davranmaları beklenemez.” dedi.
Kerth, ailelerin çocuklarına yasak koymak yerine ortak hedefler belirlemesini öneriyor.
Tam yasakların ters etki oluşturabileceğini, çocukların yasak olan şeye daha çok ilgi duyabileceğini söyleyen Kerth, bunun yerine ebeveynlerin yaşa uygun ve açık iletişim kurması gerektiğini belirtiyor.
Kerth “Bazı kuralların neden konduğunu açıklamak önemli. Örneğin, 'yatakta telefon yok çünkü iyi uyumanı istiyoruz’ gibi…”
DSÖ, beş yaş altı çocukların günde en fazla bir saat ekran başında kalmasını öneriyor. Almanya ve Fransa’daki tıp kuruluşları ise üç yaş altındaki çocukların tamamen ekransız büyümesini tavsiye ediyor. Daha büyük yaş gruplarında görüşler farklı olsa da uzmanlar ortak bir noktada buluşuyor “Ne kadar az ekran süresi, o kadar iyi.”
Kerth, ekran süresini azaltmanın “ekran dışı zamanı doldurmakla” mümkün olduğunu söyleyrek “Çocuğun arkadaş çevresi de çok belirleyici. Onları spora, sanatsal etkinliklere ya da başka grup aktivitelerine yönlendirmek, yalnızca ‘dışarı çık ve oyna’ demekten çok daha etkili.” şeklinde belirtti. (İLKHA)
